klik op de foto voor een vergroting

Wat is er nu beter dan het Food Film Festival te eindigen met een boer als spreker? In een afgeladen zaal sloot Joel Salatin met zijn keynote de vierde editie van het Food Film Festival af. Met een verrassend praktische moraal.

Salatin reist gedurende enkele dagen de wereld rond om overal het verhaal van zijn boerderij en zijn dieren te vertellen. Hij is uitgeroepen tot ’s werelds meest innovatieve boer en bekend van de documentaire Food Inc en Michael Pollans boek The Omnivores Dilemma. ‘Salatin was een van de belangrijkste inspiratiebronnen voor het Food Film Festival’, verklapt Joris Lohman (met cowboyhoed getooid) wanneer hij de Amerikaan bij het publiek introduceert. 

Joel Salatin gebruikt bij zijn keynote foto’s van zijn eigen boerderij in Virginia als kapstok. Foto’s van kippen, bos, varken illustreren de praktijk van zijn verhaal. De vraag die hij probeert te beantwoorden in zijn twee uur durende keynote is: ‘wat kan ik nú doen?’. 

Op zijn boerderij, waarvoor hij overigens geen cent subsidie ontvangt, werkt hij samen met de dieren aan het beter achterlaten van de wereld. Hij buit zijn dieren niet uit, maar ziet ze als arbeiders op zijn boerderij. De kippen migreren van plek naar plek, waar ze elke dag kunnen genieten van ‘een nieuwe salad bar’. Salatin noemt zijn boerderij zelf een ‘lunatic farm’ en zichzelf de ‘no. 1 lunatic’, een plek waar de ‘kippen vrij zijn hun kipheid uit te leven’. En een plek waar hij nieuwe boeren opleidt en mensen altijd langs mogen komen om te kijken wat hij precies doet. 

Het idee wat hieraan ten grondslag ligt is dat ‘een boerderij een plek is die goed moet ruiken en mooi moet ruiken’. Is dat niet zo, dan doe je iets niet goed. De natuur is goed zoals die is, en de mens hoeft niet bang zijn om daarop in te grijpen, zolang het maar op een manier is die ondersteunend is. En als het goed is kan dat zowel in het klein als in het groot. 

‘E.coli, Gekke koeienziekte en voedselschandalen zijn er tekenen van dat de natuur ons smeekt constant haar grenzen uit te breiden’. Dus is het beter te werken met een systeem van meerdere jaren, met dieren die gewoon dier mogen zijn, en met als basis beweging en verandering. Door de natuur uit te dagen - door bijvoorbeeld varkens in een bos te laten rondscharrelen - wordt de natuur productiever en gezonder. Met niet maar één soort dieren, maar allerlei dieren en teelt door elkaar. 

De producten die van zijn boerderij komen, gaan naar consumenten door middel van een zo kort en duidelijk mogelijke keten. Maar aangezien het overgrote deel wat bij de keynote is waarschijnlijk niet bij Salatin in de buurt woont, is de prangende vraag: ‘wat kan ik doen als consument?’.

Daarom omschrijft Salatin zijn ideale consument. Iemand die houdt van koken, het geld uitgeeft aan de juiste dingen, met het seizoen meegaat en alle producten wil gebruiken. ‘Ga de keuken in met je kinderen en geniet van eten, geef genoeg geld uit aan eten, eet van dichtbij en gooi niets weg. Op die manier werk je mee als bondgenoot van deze overvloedige aarde en herstel je de integriteit van ons eten, daar zijn we verantwoordelijk voor.’

Salatin eindigt zijn keynote met een zegen: ‘mogen je wortels lang en recht zijn, mogen je kippen productief zijn en genieten van je aardappelschillen, en moge je je nest een betere plaats maken voor de volgende generaties’. Iets waar je gelijk mee kunt beginnen, en waar het Food Film Festival ook dit jaar weer een bijdrage aan heeft geleverd. 

 

Tekst: Wilbert van de Kamp

Foto's: Nichon Glerum