Inzetten op smaak voor een gruttoparadijs

Buiten regent het (goed voor de weide!), binnen verzamelen zich op zondagmiddag boeren, natuurfreaks en foodies om te debatteren over biodiversiteit en de strijd om de weide. Dat klinkt abstract, maar het gaat om vogels, bijen en melk. 

En het heeft alles te maken met hoe ons voedsel geproduceerd wordt. Het gaat niet goed met de weidevogels. Daarom is de Vogelbescherming de campagne Red de rijke Weide gestart. ‘Nederland is het op een-na-slechtste Europese land als het gaat om biodiversiteit’, weet Joost Hartog, directeur van de Vogelbescherming. Zijn ideaal: kleurrijke weides met bloemen, vlinders, bijen, grutto’s, kieviten en andere vogels. De realiteit in grote delen van ons land: monotone velden met Engels raaigras waar verder weinig leven te bekennen is. 

Is dat erg? Ja, stelt Louise Vet, ecoloog en directeur van NIOO-KNAW. Een bloemrijke weide betekent dat de grutto er kan overleven: er zijn insecten om op te eten en de jonkies kunnen zich verstoppen. Bovendien is de bodem van zo’n weide een stuk gezonder en ziet het er prachtig uit. Maar dat gaat toch ten koste van de productiviteit? Nou, dat valt volgens Vet nogal mee, op de lange termijn is een ecosysteem met veel soorten veel duurzamer: ‘variatie is de basis van leven’. Een veelheid aan soorten zorgt er voor dat de natuur zich steeds weer kan aanpassen aan veranderende omstandigheden. ‘Denk maar aan je eigen vriendenkring’, vult Dokter Ecologie Stijn van Gils aan. Iedere vriend heeft weer net een andere functie. 

De ervaringen van de aanwezige boeren laten zien dat het niet simpel is om weides te veranderen in gruttoparadijzen. NAJK-voorzitter en melkveehouder John Hilhorst zou best meer willen doen, maar kan dat simpelweg niet omdat het economisch niet rendabel is. Boeren moeten zich noodgedwongen richten op meer, meer, meer. De Friese melkveehouder Sjoerd Miedema deed jarenlang mee aan dat spel, maar koos recent voor een andere strategie. Het leverde hem de Zilveren Grutto op. ‘Makkelijk is het niet; wij hebben nu een natuurgebied dat ideaal is voor de vogels, maar krijgen er geen enkele vergoeding voor’. Miedema zoekt de oplossing in crowdfunding en wil burgers een stuk land laten adopteren.

Zoals diversiteit belangrijk is in de wei, is het dat ook in de economie. Boeren moeten op meerdere manieren hun geld kunnen verdienen. Dan is het wel nodig dat we net wat meer gaan betalen. Willen genoeg consumenten een paar cent meer betalen voor hun melk? Dat is maar de vraag. De Nederlandse consument is misschien over te halen, bijvoorbeeld om de Red-de-rijke-weide-kaas te kopen. Maar de meeste melk die de 20.000 melkveehouders produceren – 89%- gaat naar het buitenland. Vooral China is dol op melk(poeder) ‘made in Holland’. En willen die betalen voor meer vogels in de wei? 

Toch is melksommelier Bas de Groot voorzichtig optimistisch. Zijn boodschap aan de grote melkverwerkers FrieslandCampina en CONO: ga eindelijk inzetten op smaak. ‘Aan halfvolle melk uit de supermarkt zit totaal geen geur meer’. Terwijl de melk van iedere boer anders smaakt. Mensen willen lekkere melk, speel daar op in.

Tekst: Nelleke Polderman
Foto's: Maartje Strijbis

Deel dit nieuws!

Tweet