Weblog
Smakelijke Scènes: Mac van Dinther
In smakelijke scènes vertelt elke week een bekend persoon uit de food,- of filmwereld over zijn of haar meest onvergetelijke, zinnenprikkelende of schuddenbuikende filmscène - of film over eten. Deze week: Mac van Dinther, culinair journalist bij de Volkskrant.
''De mooiste filmscène over eten vind ik het diner in Babette's Feast waarop de generaal ‘Cailles au Sarcophage’ zegt. Zo vaak heb ik de film niet gezien en het is lang geleden, maar anders dan de met de meeste films die ik vaak al snel vergeet, staan een aantal scènes mij nog haarscherp voor ogen. En dan met name de gezichtsuitdrukking van de besnorde generaal als hij Cailles au Sarcophage krijgt: een mengeling van verbijstering, plezier, onthutsing en genot.
Het verhaal, zoals ik me herinner, gaat zo: Babette is een niet nader geduide Franse vrouw, blijkbaar op de vlucht, maar onduidelijk waar vandaan en waarom. Ze is terecht gekomen in een Noors kustdorpje op het barre platteland dat beheerst wordt door een ultraorthodox geloof. Ze bidden veel, eten pap voor het ontbijt, lunch en avondeten. Genieten van eten is zondig en dus uit den boze. Babette werkt als huishoudster bij twee oude zusters voor wie ze dagelijks pap kookt. Het is een en al vreugdeloosheid.
Op een gegeven moment arriveert er voor haar een brief waarin staat dat ze een loterij heeft gewonnen. Een enorme smak geld, zeker in die tijd. Schoorvoetend maakt ze haar opwachting bij haar werkgeefsters. Ze vertelt dat ze dat geld heeft gewonnen en dat ze dat graag zou willen gebruiken om voor het hele dorp een feestelijk diner te bereiden en of dat mag, alstublieft. De twee zussen, oude vrijsters, leggen het voor aan de kerkenraad, louter dorre oude knarren. Ze worden erdoor in gewetensnood gebracht. Aan de ene kant is het tegen hun medemenselijkheid om Babette dat plezier niet te gunnen. Aan de andere kant staat als een paal boven water dat genieten van eten en drinken (Babette wil ook wijn schenken) zondig is, en dus verboden. Ze besluiten tot een compromis: Babette mag haar maaltijd bereiden, maar ze beloven elkaar plechtig dat ze er niet van zullen genieten.
Als Babette te horen krijgt dat ze haar gang mag gaan, is ze helemaal in de wolken. In de weken daarop arriveren de meest wonderlijke dingen per boot en koets in het dorp: champagnes, kreeften, hammen, wijnen, oesters. De dorpelingen zien het allemaal met toenemende ongerustheid aan en prenten zichzelf en elkaar in wat ze hebben beloofd: ze zullen het eten maar er niet van genieten. Als de dag van het diner is aangebroken is Babette al voor dag en dauw in de weer. Toevallig woont in de buurt van het dorp ook een of andere adellijke freule die toevallig haar neef op bezoek heeft die generaal is in het Noorse leger. Natuurlijk zijn zij ook uitgenodigd. De generaal, verwend als hij is in hoofdstedelijke salons, is op het ergste voorbereid. Hij is dan ook totaal verbluft als de eerste wijnen worden geschonken: ‘This is Certainly Veuve Clicquot 1860!' roept hij, smakkend met zijn lippen. Niemand zegt verder een woord, wat hem wel verwondert. ‘Dit is een hele goede wijn, weet u dat wel?’ Zegt hij nog eens. Niemand antwoordt, want ook praten is verboden.
Het ene na het andere gerechtje arriveert op tafel. De generaal valt bijna van zijn stoel van genot. Het hoofdgerecht is een soort pastei van bladerdeeg waaruit aan de bovenkant het kopje van een kwartel steekt. 'Cailles au sarcopphage!', roept de generaal uit. Hij blijkt het gerecht ooit eerder te hebben gegeten in een beroemde Parijse gelegenheid. Het was de specialiteit van een van de beroemdste kokkinnen van Frankrijk die na het uitbreken van de Franse revolutie is gevlucht omdat ze ook veel voor de adel werkte. Dat is dus Babette. Intussen hebben de dorpelingen, overmand door spijs en drank, het niet meer droog weten te houden. Ondanks hun belofte worden ze vrolijk, ze moéten er wel van genieten, ook al is dat verboden. Zingend gaan ze terug naar hun huizen waar het in de verschillende bedden nog lang onrustig blijft. Daarmee eindigt de film vast en zeker niet, maar van wat daarna gebeurt weet ik niets meer.
Wat ik zo briljant vind aan deze film is dat goed eten mensen echt kan veranderen. De zuinige schraalhansen die in het dorp wonen, moeten tegen wil en dank van het eten genieten. Ze kunnen gewoon niet anders. Het eten transformeert hun geest in de goede zin. En ze merken hoe ongelofelijk fijn het is om zo te kunnen genieten. Ook mooi is de nederigheid waarmee Babette zich aanvankelijk presenteert en de manier waarop ze naar buiten komt als ze haar ware aard mag tonen. In haar koken wordt zij de schitterende zwaan die ze eigenlijk is. Dat kan natuurlijk als metafoor voor van alles en nog wat gebruikt worden. Maar voor mij gaat het toch vooral over eten.''
Bekijk de scène hier:
Over Babette's Feast
Babette's Feast is een Deense film uit 1987 (oorspronkelijke titel: Babettes gæstebud). Het was de eerste Deense film ooit die een Oscar voor beste buitenlandse film won. De scène met het kwartelpasteitje geldt sindsdien als een van de meest legendarische eetmomenten in filmgeschiedenis.
Ga terug naar het weblog overzicht
Deel deze weblog!