Of je nou in het Poolse Lodz of in Austin, Texas bent, je kijkt er niet raar van op dat er een sushibar is. In minder dan vier decennia is sushi van een hyperlokaal gerecht veranderd in een universeel verkrijgbaar luxe snack. Waar je misschien wèl verbaasd over bent, is dat er een goede kans is dat de tonijn die in de geliefde Japanse rolletjes zit, ook daadwerkelijk uit Japan komt. Tenminste, daar is hij verhandelt.

 

De belangrijkste markt voor tonijn, is de Tsukiji vismarkt in Tokio. Vanuit heel de wereld worden ingevroren tonijnen daarnaartoe gevlogen om vervolgens te worden verkocht aan de hoogste bieder. Dit kan allemaal pas sinds de jaren zeventig. Vanaf toen maakte gespecialiseerd luchttransport het mogelijk (en zeer winstgevend!) om elders gevangen tonijn naar Japan te importeren. Sinds dat moment is de markt geëxplodeerd, met grote gevolgen voor de tonijnstand.

 

‘Wij zullen nooit in staat zijn de blauwvintonijn van de ondergang te redden, als het zo’n lage prioriteit krijgt, stelt Casson Trenor, die een duurzaam sushi restaurant in San Francisco (waar anders) runt. Inderdaad schiet de controle zwaar tekort.  De organisatie die de vis moet beschermen,  de International Commission for the Conservation of Atlantic Tuna (ICCAT) wordt al schamperend de ‘International Conspiracy to Catch all Tunas’ genoemd.

 

In Sushi: the Global Catch zien we hoe waardevolle blauwvintonijn met militaire apparatuur wordt opgespoord en gevangen, hoe trots de traditionele Japanse sushichefs en vishandelaars op hun prachtige eetcultuur zijn en hoe die eetcultuur elders op de wereld verwordt tot platte fast food. Van haute cuisine met drie sterren in toprestaurants tot de wanstaltige Sushi Poppers (voorverpakte sushi in schuifstick-vorm) bij een Amerikaanse baseball wedstrijd. En hoe de gulzige wereldbevolking ongemerkt een hele soort naar binnen schrokt.

 

Het Food Film Festival besteedt dit jaar extra aandacht aan sushi. Naast Sushi: the Global Catch is ook de prachtige documentaire Jiro Dreams of Sushi te zien. Die film gaat over de kunst van het sushi maken en over de allerbeste sushi-meesterchef ter wereld, de 85 jarige Jiro Ono. Daarnaast kan je in de workshop Waddenzee & Wasabi leren hoe je zelf verantwoorde sushi kan maken met goed gevangen, lokale vis.